Nauka kilku języków obcych jednocześnie. Czy to w ogóle możliwe?

Już stulecia temu o wykształceniu, a tym samym o pozycji społecznej, świadczyła znajomość języków obcych (oraz umiejętność czytania i pisania, ale zakładam, że są one niemalże niezbędne w procesie nauki). Dziś także przywiązuje się do języków dużą wagę - nie bez przyczyny w szkołach nauczane są m.in. angielski, niemiecki czy rosyjski.

Wciąż spotykam się z opinią, że dobra znajomość dużej ilości języków może dać więcej, niż studia na poważanej uczelni. Nic więc dziwnego, że wielu z nas próbuje uczyć się kilku języków naraz. Ma to jednak często zgoła odmienny skutek, niż byśmy tego oczekiwali. Zadajmy sobie zatem pytanie - czy możliwe jest uczenie się trzech (i więcej) języków naraz? Z jakim skutkiem? Co należy zrobić, aby odnieść sukces?

Nauka kilku języków obcych od podstaw jednocześnie to zły pomysł

Języki są moją ogromną pasją, dlatego nie potrafiłbym ograniczyć się do nauki tylko jednego, czy nawet dwóch. Czy jest to jednak dobry pomysł? Odpowiem wprost - wszystko zależy od tego, jaki poziom zaawansowania z danych języków już osiągnęliśmy, jak dobrze potrafimy gospodarować czasem i jak dużo zapału mamy.

Jeśli ktoś planuje rozpocząć w tym samym czasie naukę kilku języków od podstaw powinien porzucić ten pomysł natychmiast. Jest to moim zdaniem strzał w stopę. Po pierwsze, na samym początku nauki język wymaga szczególnej uwagę - musimy się wdrożyć w podstawowe zasady gramatyczne, poznać pewien bank słów, aby wtedy rozpocząć dalszą efektywną naukę.

Możecie mi wierzyć, że zabiera to dużo czasu, ale przynosi mnóstwo satysfakcji. Pomyślcie teraz, że próbujecie zrobić to samo w trzy razy krótszym czasie, ponieważ czekają na was dwa kolejne języki. Ponadto, wszystko może się wam pomieszać i zaczniecie robić interesujące, aczkolwiek niezrozumiałe miksy. Żadnego z języków nie poznacie na tyle dobrze, na ile byście chcieli, bo gdy tylko się wciągnięcie, czy będziecie chcieli zrobić coś więcej, będzie was gnębić sumienie, że do zrobienia czeka już coś zupełnie innego. Chyba że macie nieograniczony czas i dobrą pamięć. Wtedy może się udać.

Jednoczesna nauka języków do siebie podobnych to kolejny nie najlepszy pomysł

Nierzadko słyszę, że nauka dwóch podobnych języków obcych naraz to szybki sposób na zapełnienie pustej rubryczki w CV. Jest to kolejna rzecz, której powinniśmy się wystrzegać. Wiem, jak ciężko jest nie mieszać ze sobą niemieckiego i norweskiego (mimo małego podobieństwa), ale jednoczesne rozpoczęcie nauki np. hiszpańskiego i włoskiego to jedna z gorszych rzeczy, jakie możemy zrobić.

Do wielu z was przemawia pewnie argument, że podobnych języków szybciej się uczy, bo występują w nich pewne analogie, powiązania, które można wykorzystać. Jest to jak najbardziej prawda, ale wykorzystać to powinno się dopiero wtedy, gdy jeden z nich znamy na tyle dobrze, że jesteśmy pewni, iż nie pomiesza nam się z drugim. Uwierzcie mi, że byłoby ciężko, gdybyście wtrącali co chwilę włoskie słowo do hiszpańskiego zdania albo - co gorsza - nie byli pewni, które słowo pochodzi z którego języka. Taka sytuacja jest moim zdaniem niedopuszczalna i doprowadzi jedynie do frustracji, nie zaś do realnego progresu.

Czy można zatem uczyć się kilku języków naraz?

Ależ można i jest to całkiem sensowne, wręcz konieczne dla szybkiego rozwoju, ale uważam, że dopiero wtedy, gdy chociaż jeden z nich poznamy na tyle dobrze, aby w naszym mózgu utworzyła się tzw. private zone, gdzie wstępu nie będą miały żadne inne języki i nie będzie szansy na to, aby któryś się tam trącił. Dogodną sytuacją do równoległej nauki jest także różne pochodzenie języków (np. z rodziny języków słowiańskich i germańskich).

Większość z was zna zapewne w miarę dobrze angielski. Świetnym momentem do rozpoczęcia nauki nowego języka obcego jest chwila, w której zaczęliśmy czytać pierwsze dłuższe teksty, porozumiewać się, nawet na poziomie codziennej komunikacji, innymi słowy - myśleć w tym języku. Znaczy to bowiem, że angielski już na dobre się u nas zadomowił i nie zostanie wypleniony przez żaden inny język (chyba, że mocno się postaramy).

Krótkie podsumowanie, zanim opiszę swój własny osobliwy przykład.

a) Jeśli chcecie rozpocząć kilka języków od podstaw naraz - zaczekajcie! Świat nie skończy się jutro, pouczcie się kilka miesięcy, oswójcie się z nowym językiem, otoczcie się nim, a dopiero wtedy zabierajcie się za inny.
b) Jeśli jednak bardzo was korci - uważajcie, aby języki nie były zbyt podobne, inaczej stworzycie w głowie miszmasz wszystkiego.
c) Postawcie sobie dość dobrze określony cel. Czy sprawdzi się wyrażenie typu "chcę umieć język lepiej/chcę osiągnąć biegłość" - to zależy od was, aczkolwiek niekonkretne i odległe cele raczej nie pomagają. Inaczej jest, gdy mówimy sobie "chcę zdać certyfikat" albo "chcę być w stanie przeczytać ulubioną książkę w tym języku". Wtedy wiemy już, do czego dążyć i staramy się to jak najszybciej osiągnąć.
c) Wypracujcie odpowiednie sposoby nauki, które są dla was skuteczne. Nie zaniedbujcie zdolności, takich jak rozumienie ze słuchu i mówienie. Wiem, jak trudno to ćwiczyć (błąd z brakiem słuchania popełniłem w każdym możliwym języku, nie polecam). Polecane przeze mnie metody ⏪ ⏪
d) Każdemu językowi poświęcajcie czas, aby żadnego nie zaniedbać. Z czasem wszystkie stworzą sobie w waszym umyśle swoje private zone.

Nauka kilku języków obcych jednocześnie jest możliwa, wręcz jest naturalną sytuacją, jeśli w odpowiednich odstępach czasu rozpoczynamy naukę nowego, cały czas poświęcając czas innym! Nie ma jednak sensu porywać się z motyką na słońce i zaczynać z kilkoma językami naraz. Popsujecie sobie frajdę ze zgłębiania zupełnie nowej kultury, a w razie porażki lub słabych postępów (podyktowanych znacznie ograniczonym czasem) tylko się zniechęcicie i zrazicie.  

"Po intensywnej nauce norweskiego z przerażeniem zauważyłem, że zapominam niemiecki"

Naukę angielskiego rozpocząłem jeszcze w podstawówce, ale jakość nauczania była tam zerowa. Dopiero w językowym gimnazjum postanowiono mi prawdziwie wymagania, którym musiałem sprostać. Na moje nieszczęście w tym samym momencie pojawił się przedmiot przez wielu znienawidzony - niemiecki. Oczywiście zależało mi na angielskim, dlatego język naszych zachodnich sąsiadów przeszedł na drugi plan. Po kilku latach nauki, z języka angielskiego sięgnąłem poziomu biegłości, zaś z niemieckiego wciąż waham się między A2 a B1. W międzyczasie bardzo zainteresowałem się norweskim.

Niestety wpadłem w pułapkę. Tak bardzo polubiłem norweski i tak dobrze mi szedł, że dogoniłem nim poziom z niemieckiego i stworzyła się dość niebezpieczna sytuacja, kiedy uczę się dwóch podobnych języków na tym samym poziomie, jednemu poświęcając dużo czasu, a drugiemu praktycznie wcale. Po intensywnej nauce norweskiego w wakacje wróciłem do szkoły i z przerażeniem stwierdziłem, że nie umiem powiedzieć i napisać najprostszych rzeczy po niemiecku, a po norwesku przychodziły mi one do głowy zupełnie naturalnie i niezwykle szybko. Teksty pisane zaś rozumiałem całkiem nieźle - tak jak wcześniej.

Na szczęście jednak niemieckiego uczyłem się 4 lata, więc niemożliwym byłoby zapomnienie wszystkiego, czy nawet znacznej części - przypuszczam, iż wszystko to wciąż mam w głowie, ale zostało to przysłonięte (tak, jakbym zarzucił na to płachtę, którą teraz obsiada kurz). Z pułapki tej mam jednak wyjście - poświęcać więcej czasu na niemiecki. Co prawda nie jestem fanem tego języka, ale jest on niezmiernie ważny i chciałbym go umieć. Mam nadzieję, że wkrótce i niemiecki, i norweski na dobre zadomowią się w mojej głowie, odgrodzą się od sąsiadów płotkiem i będę w stanie korzystać z nich bez wzajemnej ingerencji.

✦ Rosyjski i duński - nieszczęsne czarne owce mojego stada ambicji

Od kiedy pisałem ten post minęły niecałe dwa lata. Zdecydowałem się na studia w Danii, które rozpocznę od semestru letniego (czyli w lutym). Z tego też względu potrzebny będzie mi język duński. Jest on jednak bardzo podobny do norweskiego, co generuje znaczne problemy, ale z drugiej strony niesłychanie ułatwia naukę. Niestety jest to język, który zwyczajnie mi się nie podoba, ze względu na komiczną i trudną wymowę; norweski zaś uwielbiam. Konflikt ten sprawia, że do nauki duńskiego praktycznie nie mam motywacji, a będzie mi on już niedługo niezbędny. Dużą jego zaletą jest fakt, że rozumiem tekst pisany, ale szczerze mówiąc - nie wiem, czy będę w stanie się duńskim posługiwać, bo natychmiast przerzucam się na norweski. Jeśli nawet znam duńskie słowa, każdą lukę łatam językiem Kraju Fiordów, to samo z gramatyką. Zobaczymy, jak to będzie. I'll keep you posted.

Rosyjski to moja wieloletnia pasja, która siedzi z tyłu głowy i co jakiś czas daje o sobie znać. Z językiem tym przygodę zacząłem w 4. klasie podstawówki, a zakończyłem w połowie gimnazjum. Jest to jednak język, który zawsze mi się podobał, a moja miłość do niego odżyła po podróży do Odessy na Ukrainie, gdzie byłem zmuszony do wygrzebania każdego skrawka rosyjskiego, jaki jeszcze krył się w odmętach mojej pamięci (inaczej spałbym pod mostem). Na fali zapału, jaka do mnie napłynęła, chciałbym w najbliższym czasie mocno nad rosyjskim popracować. Kupiłem sobie także ichniejszą wersję "Osobliwego Domu Pani Peregrine" i już nie mogę się doczekać tej (bardzo trudnej) lektury (przez którą będę brnąć miesiącami, płacząc nad niezrozumiałym słownictwem). Chcę także poszukać serialów i filmów rosyjskojęzycznych - uwielbiam ich kinematografię wojenną!

A wy jak wielu języków obcych się uczycie? Macie jakieś ulubione sposoby, które waszym zdaniem są niezawodne? Co sądzicie o nauce trzech lub więcej języków obcych naraz? Czekam na wasze opinie!